Leczenie migreny
Patofizjologia migreny związana jest z aktywacją układu nerwu trójdzielnego i wydzielaniem na jego zakończeniach neurotransmiterów bólu, które powodują tzw. jałowe zapalenie i nadmierne rozszerzenie naczyń, co klinicznie manifestuje się wystąpieniem bólu migrenowego.
Ten właśnie mechanizm powstawania bólu migrenowego można skutecznie zablokować, stosując iniekcje toksyny botulinowej typu A - preperat BOTOX. Preparat działa na zakończenia presynaptyczne nerwów, blokując uwalnianie neuroprzekaźników bólu i w ten sposób zapobiega rozprzestrzenianiu się kaskady bólu migrenowego.
Leczenie chorego zgodnie z techniką i schematem PREEMPT terapii migreny składa się z serii wstrzyknięć ściśle określonej liczby jednostek preparatu toksyny botulinowej typu A. Leczenie prowadzone może być tylko przez lekarza, który podaje bardzo małe ilości toksyny w określone miejsca ujść nerwów okolic głowy i szyi. Każda sesja składa się z 31-39 nakłuć w 7 określonych okolicach i trwa ok 30 minut. Tak prowadzone leczenie jest skuteczne u około 70% dorosłych chorych spełniających kryteria migreny przewlekłej, przy czym należy podkreślić, że skuteczność definiuje się jako ponad 50% redukcję w zakresie ilości dni migrenowych, godzin z bólem głowy czy łącznej liczby epizodów migren. Stosowanie toksyny botulinowej typu A jest uznawane przez Polskie Towarzystwa Bólów Głowy i Międzynarodowego Stowarzyszenia Bólów Głowy za najskuteczniejszy sposób leczenia i profilaktyki migreny przewlekłej. Warunkiem tak wysokiej skuteczności leczenia jest właściwa kwalifikacja chorych oraz rygorystyczne przestrzeganie schematu protokołu leczniczego PREEMPT, który bazuje na doświadczeniu 10–letnich badań oceniających profil pacjentów, dobór miejsc iniekcji, dawkę i odstęp między zabiegami.
Absolutnie kluczowym aspektem terapii przewlekłej migreny toksyną botulinową typu A jest regularne stosowanie leku w obowiązującym schemacie, w odstępach 12 tygodniowych, do momentu powrotu migreny przewlekłej do postaci epizodycznej lub całkowitego ustąpienia dolegliwości. Celem uzyskania trwałego, pożądanego efektu zaleca się aby nie przerywać terapii do czasu wykonania min 3 cykli. W sytuacji gdy dolegliwości ustąpią lub napady migren występują sporadycznie, można zwiększyć czas pomiędzy cyklami np. do 6 miesięcy lub dłużej.
Jak wspomniano powyżej, ostatecznej kwalifikacji pacjenta do programu leczenia i profilaktyki migreny z użyciem preparatu toksyny botulinowej typu A dokonuje lekarz.
Istnieją jednak pewne współistniejące schorzenia, które ze względu na swój charakter stanowią przeciwskazania do stosowania toksyny botulinowej.
PRZECIWWSKAZANIA DO LECZENIA I PROFILAKTYKI MIGRENY TOKSYNĄ BOTULINOWĄ :
- choroby złącza nerwowo – mięśniowego (miastenia gravis, zespół Lamberta Eatona)
- obwodowe neuropatie ruchowe
- leczenia antybiotykami aminoglikozydowymi, spektromycyną lub lekami wpływającymi na płytkę nerwowo- mięśniową
- ciężkie zaburzenia oddechowe
- zakażenia miejsca podania
- nadwrażliwość na toksynę botulinową w wywiadzie
- ciąża i karmienie piersią
Prawidłowo wykonany zabieg podania leku nie powinien spowodować objawów niepożądanych, jednak, podobnie jak w przypadku innych zabiegów z naruszeniem ciągłości tkanek, w trakcie leczenia toksyną botulinową może dojść do miejscowego zakażenia, bólu, stanu zapalnego, parestezji, niedoczulicy, obrzęku, rumienia lub krwawienia czy wystąpienia siniaka. Ból i lęk związany z podaniem może również spowodować wystąpienie reakcji wazowagalnych, np. omdleń i niedociśnienia. Po podaniu toksyny botulinowej typu A zgłaszano także przypadki gorączki i objawów grypopodobnych, przypominających objawy, mogące występować np. po szczepieniach.
